Kan Kustnavigatie wel zonder plotter? Wat doe je zelf nog als zeiler: gewoon de plotter volgen? En wat is het nut van klassieke kustnavigatie nog als we al lang een plotter hebben die alles kan?
Maar: wat bedoelen we met een plotter? Een apparaat dat via een GPS je positie laat zien op een kaart (als vervanger van de papieren kaart) en waarmee je alleen kunt zien op de kaart waar je heen gaat? Of bedoelen we een geïntegreerd systeem waarbij je binnen of buiten in de cockpit zit waarbij op je plotter nu de kaart, je positie en koers, maar ook de stroom, diepte, het weer en het andere verkeer te zien zijn? En waarbij het systeem je informatie geeft, maar je ook keuzes aanreikt voor wat je moet doen bij een naderend onweer of een grote containerboot vlak voor je? Dat je daarna gewoon doet wat het systeem zegt?
Volgens mij gaan we toe naar de elektronische mogelijkheden van die tweede optie. Het systeem laat je zien wat je kunt doen. Dat komt omdat de digitale mogelijkheden steeds groter worden, en papier vervangen wordt, maar vooral ook omdat het op zee steeds drukker wordt met van alles: grote boten, snelle boten, zeilwedstrijden, windparken in aanbouw, oefenterreinen, allerlei havenfaciliteiten en pilotgebieden, en b.v. ook (virtuele) boeien. De plotter is je vriend, maar je moet weten hoe de plotter de keuzes maakt en wat er achter zit. Bijvoorbeeld: wat doe je als de vaargeul verlegd is, zoals laatst op de Westerschelde (was nog niet op de kaarten te zien), als het veel harder stroomt dan de plotter of app aangaf (en hoe zie je dat?), of als je voor een keuze staat: noordelijk of zuidelijk langs richting de Roompot sluizen als je van zee komt?
Daarnaast kijk je ook digitaal op tablet of smartphone naar de route, positie en getij, b.v. via Navionics, de Garmin app, NV chart app, C Maps, Nautin, getij.nl, en naar het weer op internet of verschillende apps b.v. KNMI marifoon weer, windfinder/guru, windy, en buienradar. En er is nog veel meer, vaak rijp en groen door elkaar. en belangrijk: als je tenminste bereik hebt, tot xx? nm. uit de kust. Dus vertrouw er onderweg niet op; vooraf kun je allerlei informatie ophalen.
Kortom: je wordt steeds afhankelijker van je digitale apparaten en de virtuele werkelijkheid maar je moet wel begrijpen hoe deze wereld werkt en wat op welk moment het meest waardevol is, en wat er eigenlijk niet toe doet. Maar uiteindelijk is de klassieke navigatie de basis. Het gaat nog steeds over positie, koers, stroom, diepte, peilingen, boeien, regels, weer en verkeer.
Het punt is: net zoals in een auto, met de tomtom: je moet wel op het verkeer blijven letten, er kan een nieuwe rotonde liggen, en de verwachte buien of gladheid kunnen veel heftiger zijn dan verwacht. Je blijft zelf de navigator. Dus: je moet blijven inschatten hoe de koers van een visserschip verandert, er kan een baggerschip net op je koers liggen, of je moet inschatten wat het slechtere weer doet met de golven vlak voor een ondiepe kust. Je plotter zal je goed helpen, maar de interpretatie van de digitale werkelijkheid blijft een verwachting die de navigator zelf moet blijven doen. Die kennis moet je blijven aanscherpen. Hier geven we als zeilschool Witte Waaier les in. Zowel in KustNavigatie, als Reisvoorbereiding, Routering en Planning.
Bert Oosterlaak
